Từ hơn 160 ấn phẩm của series Materials and Products (Vật liệu và Sản phẩm) được Archdaily phát hành trong năm 2021, các chuyên gia kiến trúc, xây dựng đã tổng hợp và đưa ra dự đoán 3 xu hướng xây dựng sẽ phát triển trong năm 2022.
In 3D
In 3D là một công nghệ sản xuất bồi đắp vật liệu như xi măng, nhựa… tạo ra kết cấu với tốc độ cao. In 3D đã từng được coi là một “giấc mơ” đối với ngành xây dựng truyền thống, khi con người khó lòng có thể tưởng tượng ra việc xây dựng một tòa nhà khổng lồ bằng máy in 3D.
Trước những thách thức của vấn đề biến đổi khí hậu và thiếu hạ tầng nhà ở giá rẻ, các kiến trúc sư trên toàn cầu đã tiến đến nghiên cứu và phát triển in 3D như một phương án đáp ứng đủ các tiêu chí: Nhanh, rẻ, bền vững và sáng tạo.
Không chỉ được ứng dụng trong những công trình xa hoa lộng lẫy như ngôi đền nổi tiếng thế giới Expiatori de la Sagrada Familia (Barcelona, Tây Ban Nha) của kiến trúc sư Antoni Gaudi, năm 2021 đã ghi nhận nhiều dự án nhà ở được thử nghiệm xây dựng bằng công nghệ in 3D trên khắp thế giới.
Tháng 2/2021, Ý đã công bố dự án xây dựng một ngôi nhà tròn bằng đất thô hoàn toàn bằng nhiều máy in 3D được đồng bộ hóa. Toàn bộ ngôi nhà được hoàn thành chỉ trong 200 giờ, với 60m3 đất sét thô và thiết kế lấy cảm hứng từ tổ ong bắp cày. Ngôi nhà đã gây ấn tượng mạnh mẽ trong giới chuyên gia kiến trúc và phát triển bền vững, bởi đây là công trình in 3D đầu tiên từ một vật liệu hoàn toàn tự nhiên và không phát thải carbon.
Tại Hà Lan, ngày 30/4/2021 là thời điểm đánh dấu lần đầu tiên những người dân của đất nước này được thuê và sử dụng những căn nhà bê tông xây dựng bằng công nghệ in 3D. Những ngôi nhà với thiết kế lấy cảm hứng từ hình dạng của tảng đá lớn, có diện tích sàn lên đến 94m2 và có 1 phòng khách, 2 phòng ngủ. Các hạng mục chính được in tại nhà máy, sau đó được chuyển đến công trường và lắp ráp mái che, cửa sổ.
Công nghệ in 3D đang ngày càng trở nên năng suất hơn dưới sự hỗ trợ của mô hình hóa thông tin xây dựng (BIM) và kết xuất đồ họa (render – quá trình tạo ra hình ảnh từ một hoặc một tập hợp mô hình). Bằng cách mô hình hóa chính xác các hệ thống xây dựng với kích thước, số lượng lớp chuẩn, kiến trúc sư có thể lựa chọn vật liệu và thiết kế phù hợp với nhu cầu sử dụng.
In 3D có thể phá vỡ mọi giới hạn của khả năng thiết kế công trình, ngay cả trong điều kiện khí hậu khắc nghiệt, bởi với hệ thống tự động hóa, nó có thể biến mọi bản vẽ của kiến trúc sư thành sự thật như cách con người vẽ và in 2D.
In 3D cũng tạo điều kiện để phát triển những sản phẩm bền vững như các cabin sinh học – phát minh giúp con người sống trong những vùng khí hậu khắc nghiệt nhất như sa mạc. Những cabin này có thể được in với số lượng theo cấp số nhân bằng công nghệ in 3D.
Xây dựng ngoài công trường dẫn đầu xu hướng mới
Xây dựng ngoài công trường hay còn được gọi là xây dựng tiền chế là một quy trình xây dựng bao gồm việc lập kế hoạch, thiết kế, chế tạo, vận chuyển các hạng mục công trình đã chế tạo và lắp ráp chúng trên công trường với tốc độ nhanh và mức độ hoàn thiện cao.
Với mục tiêu tăng tốc độ và đơn giản hóa các quy trình xây dựng, các kiến trúc sư đã phát triển xây dựng tiền chế ở nhiều hạng mục bất động sản như nhà ở, khách sạn, không gian du lịch, chăm sóc sức khỏe… Đây là phương pháp chuyển vị trí xây dựng từ công trường sang nhà máy, do đó nhanh hơn, rẻ hơn, ít phát thải hơn và ít tiêu tốn nguyên vật liệu hơn.
Mặc dù vậy, xây dựng tiền chế không làm hạn chế khả năng sáng tạo của kiến trúc sư, mà thay vào đó, giúp họ sáng tạo vượt khỏi những phương pháp thông thường dưới sự hỗ trợ của BIM. Xây dựng tiền chế tạo ra một cuộc cách mạng trong xây dựng, bởi quy trình sẽ bị đảo ngược – khi công trường lại là nơi cuối cùng tiếp nhận những hạng mục kiến trúc.
Các kiến trúc sư trên thế giới bày tỏ thái độ lạc quan và ủng hộ xây dựng tiền chế, bởi cũng giống như in 3D, phương pháp này rút ngắn thời gian xây dựng, giảm khối lượng vật tư, đồng nghĩa với việc giảm chi phí sở hữu nhà ở mà không làm giảm chất lượng công trình.
Nhiều chuyên gia dự báo trong vài năm tới, nhà tiền chế và xây dựng ngoài công trường sẽ nhận được sự quan tâm và đầu tư mạnh mẽ chưa từng có, khi giới kiến trúc – xây dựng đã bắt đầu nghiên cứu cho những công nghệ tiền chế mới, chuẩn bị cho tương lai lắp ráp của ngành xây dựng.
Mở rộng vai trò của kiến trúc sư trong thiết kế nội thất
Tạp chí Archdaily đã ghi nhận một sự quan tâm vượt trội của người đọc toàn cầu với những bài báo về cách trang trí nhà cửa, sử dụng nội thất, tận dụng lợi thế của vật liệu hữu cơ – những chủ đề về thẩm mỹ nội thất. Một bài báo khảo sát được xuất bản vào tháng 9 năm nay của tạp chí này cũng cho thấy rằng, chuyên môn của các kiến trúc sư trong tương lai sẽ có thể bao gồm cả việc thiết kế và cải tạo nội thất nhà ở, văn phòng.
Vấn đề bảo vệ môi trường và lối sống gần gũi với thiên nhiên cũng được quan tâm nhiều hơn trong đại dịch và do đó, các kiến trúc sư được yêu cầu nhiều hơn về việc phải đưa thực vật vào trong những thiết kế của mình. Những sản phẩm nội thất sáng tạo được thực hiện bởi kiến trúc sư đang ngày càng trở nên phổ biến hơn.
Nói cách khác, với sự thay đổi trong quy trình xây dựng và kiến trúc, giờ đây, công việc của các kiến trúc sư sẽ không chỉ là xây nhà, mà còn là xây dựng không gian bên trong nhà với sự tính toán, sắp xếp, bài trí hợp lý, sáng tạo.
Năm 2022 có thể sẽ là một năm đột phá của những kiến trúc sư thời đại mới, thành thạo công nghệ mới và phát triển năng lực của mình tập trung vào mảng nội thất thông minh.
Tuy chưa thể hoàn toàn dự đoán tình hình về dịch bệnh cũng như những ảnh hưởng của nó tới nền kinh tế – xã hội toàn cầu trong năm 2022, nhưng ngành xây dựng đang chứng kiến những thay đổi trong thời đại bùng nổ công nghệ. Những chủ thể quan trọng của lĩnh vực này gồm chủ đầu tư, kiến trúc sư và khách hàng cũng sẽ có sự thay đổi cơ bản về nhận thức để đón đầu làn sóng xu hướng mới.
